Białaczka jest rodzajem raka, który atakuje szpik kostny i krew. Szpik to tkanka znajdująca się w pustych przestrzeniach kości, gdzie następuje "hematopoeza" lub tworzenie krwinek.
Cztery rodzaje
Istnieją cztery główne typy białaczek:
- Ostra białaczka szpikowa (lub mieloidalna) (AML)
- Ostra białaczka limfocytowa (lub limfoblastyczna) (ALL)
- Przewlekła białaczka szpikowa (lub mieloidalna) (CML)
- Przewlekła białaczka limfocytowa (lub limfoblastyczna) (CLL)
Chociaż te cztery typy białaczek mają różną prezentację i różne sposoby leczenia, wszystkie zaczynają się w komórce w szpiku kostnym.
Lymphocytic vs. Myelogenous
Białaczka nazywana jest "limfocytową" lub "limfoblastyczną", jeśli zmiana nowotworowa rozpoczyna się w typie komórek szpikowych, które tworzą limfocyty, czyli rodzaj białych krwinek. Białaczka nazywana jest "mielogenną" lub "szpikową", jeśli zmiana nowotworowa rozpoczyna się w typie komórki szpiku kostnego, która, gdy jest zdrowa, przechodzi do czerwonych krwinek, płytek krwi i niektórych rodzajów białych krwinek.
Ostra białaczka
Ostre białaczki powstają z młodych niedojrzałych komórek "blastycznych", mieloblastów lub limfoblastów. Te ostre komórki białaczki są niefunkcjonalne i nie działają jak normalne komórki. Wypierają normalne komórki w szpiku kostnym, co powoduje zmniejszenie liczby nowych normalnych komórek wytworzonych w szpiku kostnym. Bez leczenia ostra białaczka postępuje szybko.
Przewlekła białaczka
Przewlekłe białaczki mają niewielkie lub żadne niedojrzałe komórki "blastyczne" i zwykle postępują wolniej niż ostre białaczki. Przewlekła komórka białaczki szpikowej (CML) powoduje, że komórki krwi działają prawie normalnie, ale zliczenia stają się tak wysokie, że wypierają produkcję innych komórek, takich jak krwinki czerwone.
W przewlekłej białaczce limfatycznej (CLL) wytwarzane jest zbyt wiele limfocytów, które nie działają. Te nieprawidłowe komórki zastępują i zakłócają pracę normalnych limfocytów w szpiku i węzłach chłonnych i osłabiają układ odpornościowy organizmu. Z biegiem czasu zarówno CML, jak i CLL mogą przekształcić się w agresywne ostre białaczki.
Czynniki ryzyka
Podobnie jak w przypadku wielu rodzajów raka, dokładna przyczyna białaczki nie jest znana. Wiele osób, u których występują czynniki ryzyka, nigdy nie rozwinie choroby, a niektórzy pacjenci z białaczką nie są znani z ryzyka. W przypadku AML zidentyfikowano niektóre czynniki ryzyka i obejmują:
- Zespół Downa i inne zaburzenia genetyczne
- Poprzednie leczenie z chemioterapią
- Chroniczne narażenie na chemikalia zwane "benzenami" w niebezpiecznych stężeniach
- Palenie
- Narażenie na promieniowanie, w tym promieniowanie w celu leczenia innych postaci raka
Trwają badania mające na celu określenie przyczyny i czynników ryzyka rozwoju innych rodzajów białaczek.
Symptomy i objawy
Objawy przedmiotowe i podmiotowe osób z ostrą białaczką są wynikiem małej liczby czerwonych krwinek (lub komórek niosących tlen), płytek krwi (które pomagają w tworzeniu się skrzepów krwi) oraz białych krwinek (które pomagają zapobiegać infekcji) Chory szpik może produkować.
Objawy ostrej białaczki mogą obejmować:
- Uczucie zmęczenia, niska energia
- Trudności z oddychaniem podczas wykonywania regularnych czynności
- Pallor lub blada skóra
- Gorączki lub nocne poty
- Cięcia i siniaki, które wymagają długiego czasu leczenia
- Nadmierne krwawienie z niewielkich ran
- Drobne czerwone plamki pod skórą (tzw. "Wybroczyny")
- Kości Achy lub stawy
- Częste infekcje lub choroby, których nie można "zwalczyć"
Wielu pacjentów z przewlekłą białaczką nie ma żadnych oznak i objawów i często odkrywa, że mają chorobę po krwi z rutynowych badań kontrolnych. Innym razem, jeśli choroba jest bardziej zaawansowana, mogą wystąpić podobne objawy u pacjentów z ostrą białaczką.
Objawy białaczki mogą być niejasne i mogą być mylone z wieloma innymi chorobami. Jeśli obawiasz się objawów, których doświadczasz, zawsze dobrze jest zasięgnąć porady u swojego lekarza.
Podsumowanie
Białaczka jest nowotworem szpiku kostnego i prowadzi do wytwarzania nieprawidłowych komórek krwi. Ostatecznie te nieprawidłowe "komórki białaczkowe" przejdą normalne komórki krwi, takie jak czerwone krwinki i płytki krwi.
Białaczki są klasyfikowane według rodzaju komórki, z której powstały (mielogenne lub limfocytowe), jak również szybkości narastania i rozwoju białaczki (ostrej lub przewlekłej). Chociaż te choroby mają wspólne pochodzenie, wszystkie różnią się pod względem oznak i objawów, postępów i sposobu leczenia.
Źródła:
Caldwell, B. (2007). Ostre białaczki. W Ciesli, B. (Red.) Hematologia w praktyce (159-185). Filadelfia, Pensylwania: FA Davis Company.
Finnegan, K. (2007). Przewlekłe zaburzenia mieloproliferacyjne. W Ciesli, B. (Red.) Hematologia w praktyce (str.187-203). Filadelfia, Pensylwania: FA Davis Company.
Munker, R. (2007). Ostre białaczki szpikowe. W Munker, R., Hillier, E., Glass, J. et al (red.) Modern Hematology: Biology and Clinical Management - 2nd edition. (s. 155-173). Totowa, New Jersey: Humana Press Inc.
Munker, R. i Sakhalkar, V. (2007). Ostre białaczki limfoblastyczne. W Munker, R., Hillier, E., Glass, J. et al (red.) Modern Hematology: Biology and Clinical Management - 2nd edition. (s. 173-195). Totowa, New Jersey: Humana Press Inc.