Restenoza odnosi się do stopniowego ponownego zwężenia tętnicy wieńcowej po tym, jak blokada została poddana zabiegowi angioplastyki i stentowania . Jeśli wystąpi restenoza, zwykle ma miejsce w ciągu 3 - 12 miesięcy od zabiegu. Ponieważ restenoza powoduje, że tętnica staje się ponownie wąska, zwykle powracają objawy dławicy piersiowej .
Restenoza uznawana była za problem już w najwcześniejszym okresie angioplastyki, występującą u aż 40-50% osób leczonych samą plastyką naczyń.
W rzeczywistości powodem opracowania stentów było przede wszystkim zmniejszenie częstości nawrotów.
Stenty w dużym stopniu odniosły sukces. Nawet przy pierwszej generacji gołych metalowych stentów (BMS) częstość restenozy została znacznie zmniejszona (do około 20-30% w ciągu 12 miesięcy). Następnie opracowano stenty uwalniające lek (DES), aby jeszcze bardziej zredukować restenozę. W DES stenty są powlekane lekami, które hamują wzrost tkanki, co prowadzi do restenozy.
Pierwsza generacja DES zmniejszyła częstość występowania restenozy do około 15% po pięciu latach. Nowsze DES jeszcze bardziej zmniejszyły stopień restenozy, do około 5 - 7% po pięciu latach.
Co powoduje restenozę?
Angioplastyka (i umieszczenie stentu, ponieważ zawsze towarzyszy mu angioplastyka) jest formą urazu tkanki. Podczas plastyki naczyń cewnik przenoszący deflowany balon przechodzi przez blaszkę miażdżycową w tętnicy wieńcowej, a następnie balon jest napompowany.
Inflacja balonu ściska płytkę, rozszerzając w ten sposób otwór tętnicy. Stent - system małych rozporek - jest następnie rozszerzany w miejscu angioplastyki, aby powstrzymać rozprężoną tętnicę z powrotem w dół. Kompresja (lub "rozbijanie", jeśli wolisz) płytki nie jest łagodnym procesem i praktycznie zawsze wywołuje uraz ściany naczynia krwionośnego.
Restenoza występuje w wyniku wzrostu tkanki w miejscu leczenia. Można go prawie pomyśleć w wyniku "leczenia" po miejscowym urazie angioplastyki. Komórki śródbłonka , które zwykle wyścielają tętnicę wieńcową, rozmnażają się w miejscu urazu. Jeśli ta proliferacja komórek śródbłonka staje się nadmierna, komórki mogą blokować naczynie krwionośne w miejscu stentu.
Restenoza może również wystąpić w wyniku nawrotowej miażdżycy tętnic - procesu, który spowodował zablokowanie tętnicy wieńcowej w pierwszej kolejności. Restenoza wywołana miażdżycą pojawia się stosunkowo długo po zabiegu - rok lub dłużej. Bardziej typowa restenoza, którą zwykle obserwuje się w ciągu 6 miesięcy i prawie zawsze w ciągu 12 miesięcy po zabiegu, jest zwykle spowodowana wzrostem tkanki śródbłonkowej.
Restenoza vs. zakrzepica
Restenoza to nie to samo co bardziej przerażająca zakrzepica w stencie - nagłe zamknięcie stentu przed tworzeniem się skrzepu krwi. Zakrzepica w stencie jest zwykle katastrofą, ponieważ często powoduje nagłe i całkowite zablokowanie tętnicy wieńcowej. Ryzyko zakrzepicy jest największe w pierwszych kilku tygodniach lub miesiącach po umieszczeniu stentu, ale jest znacznie zmniejszone przy stosowaniu leków hamujących płytki krwi .
Istnieje również małe, ale realne ryzyko późnej zakrzepicy w stencie - zakrzepicy występującej rok lub dłużej po umieszczeniu stentu - aw ostatnich latach stało się oczywiste, że leki przeciwpłytkowe powinny być kontynuowane przez co najmniej jeden rok, a prawdopodobnie nawet dłużej. . Jednak najlepszym sposobem zapobiegania zakrzepicy w późnych stentach pozostaje kontrowersja.
Jak leczy się restenozę?
Podczas gdy stosowanie DES znacznie zmniejszyło częstość występowania restenozy stentu, nie wyeliminowało problemu.
W przypadku nawrotu zwężenia i wystąpienia objawów dusznicy bolesnej leczenie zwykle wymaga powtórzenia zabiegu - zazwyczaj wszczepienie drugiego stentu w tym samym miejscu.
Medyczna (nieinwazyjna) terapia dławicy jest również alternatywą. Pomostowanie tętnic wieńcowych jest inną opcją dla osób z restenozą stentu, szczególnie jeśli restenoza powtarza się po drugim stencie.
Podsumowanie
Restenoza była pierwotnie głównym ograniczeniem w stosowaniu angioplastyki i stentów w chorobie wieńcowej. Ponieważ technologia stentów uległa poprawie, restenoza została znacznie ograniczona jako problem. Jednak zastosowanie nowoczesnych stentów wprowadziło kolejny problem z zarządzaniem w opiece nad chorobą wieńcową - zakrzepicą w stencie. Najlepszy sposób na zmniejszenie ryzyka pojawienia się tego nowego problemu wciąż jest opracowywany.
> Źródła:
> Dangas GD, Claessen BE, Caixeta A, et al. Restenoza w stencie w Erze Stentów uwalniających lek. J Am Coll Cardiol 2010; 56: 1897.
> Piccolo R, Stefanini GG, Franzone A, et al. Bezpieczeństwo i skuteczność wybielonych stentów zawierających zotarolimus w porównaniu ze stentami wymywającymi ewerolimus: analiza meta. Circ Cardiovasc Interv 2015; 8.
> Räber L, Wohlwend L, Wigger M, et al. Pięcioletnie kliniczne i angiograficzne wyniki randomizowanego porównania stentów uwalniających sirolimus i eluujących Paclitaxel: wyniki scyntylacji stentów po elucyjnej wysyceniu w porównaniu z stentami paklitakselowymi do rewaskularyzacji wieńcowej. Circulation 2011; 123: 2819.