Pacjenci z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym są często zaskoczeni faktem, że problemy z tarczycą są częstym skutkiem ubocznym przyjmowania litu z lekiem. Lit jest powszechnym lekiem stosowanym w leczeniu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, który jest czasem nazywany depresją maniakalną.
Lit wpływa na tarczycę:
- zmniejsza zdolność tarczycy do wytwarzania tyroksyny (T4)
- zakłóca konwersję T4 na T3
- może wywołać wzrost poziomu TSH
- może pogarszać leżącą u podłoża chorobę autoimmunologiczną tarczycy
Lit jest znany z wywoływania wole (powiększonej tarczycy), a także niedoczynności tarczycy (niedoczynność tarczycy) i przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia tarczycy, stanu zapalnego tarczycy. Istnieje również związek między litem i nadczynnością tarczycy u niektórych pacjentów.
Efekty uboczne związane z tarczycą litu
Goiter: Goiter , powiększona tarczycy, jest najczęstszym efektem ubocznym litu związanym z tarczycą i szacuje się, że występuje u około połowy wszystkich pacjentów leczonych litem. Goiter zwykle rozwija się w ciągu pierwszych dwóch lat leczenia litu. W przypadku wola wywołanego litem tarczyca może powiększyć się nawet dwukrotnie więcej niż normalnie.
Niedoczynność tarczycy: Uważa się, że niedoczynność tarczycy - niedobór hormonu tarczycy - występuje u maksymalnie połowy pacjentów przyjmujących lit.
Najczęściej występuje podczas pierwszych dwóch lat leczenia litu. U kobiet w wieku powyżej 45 lat istnieje większe ryzyko niedoczynności tarczycy wywołanej litem, a całkowite ryzyko niedoczynności tarczycy u pacjentów leczonych litem zwiększa się z wiekiem.
Niedoczynność tarczycy może być subkliniczna - z podwyższonym poziomem hormonu tyreotropowego (TSH) oraz prawidłowym poziomem T4 i T3 - z niewielkimi objawami lub objawami.
W niektórych przypadkach niedoczynność tarczycy jest łagodna i pojawia się w ciągu pierwszych kilku miesięcy leczenia litu, ale jest przejściowa, a funkcja tarczycy wraca do normy. Jednak u niewielkiego odsetka pacjentów wystąpi jawna niedoczynność tarczycy z typowymi objawami przedmiotowymi i podmiotowymi . Pacjenci ci powinni być leczeni z powodu niedoczynności tarczycy wywołanej litem .
Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy: Pacjenci przyjmujący lit są również narażeni na ryzyko rozwoju przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia tarczycy - autoimmunologicznego zapalenia tarczycy. Jeśli rozpoczynasz terapię litem, obecność podwyższonych przeciwciał przeciwtarczycowych ( przeciwciała przeciw peroksydazie tarczycy TPO) - nawet bez mierzalnej dysfunkcji tarczycy - zwiększa ryzyko rozwoju jawnej choroby tarczycy podczas leczenia litem. Wydaje się również, że istnieją pewne dowody na to, że sam lit może powodować u niektórych pacjentów podwyższone poziomy przeciwciał i początek autoimmunologicznej choroby tarczycy .
Wydaje się, że leczenie litem wiąże się ze zwiększonym ryzykiem nadczynności tarczycy - nadmiar hormonu tarczycy. Kilka badań wykazało, że nadczynność tarczycy jest dwu- lub trzykrotnie częstsza u pacjentów leczonych litem w porównaniu do rozpowszechnienia w populacji ogólnej.
Co powinni robić pacjenci?
UpToDate ma kilka porad, aby pomóc pacjentom przyjmującym lit zrozumieć działanie tarczycy:
Z powodu dużej częstości występowania wole i niedoczynności tarczycy, które występują podczas leczenia litem, pacjenci powinni mieć staranne badanie fizykalne tarczycy i oznaczenie stężenia TSH w surowicy oraz mian przeciwciał przeciwtarczowych przed rozpoczęciem leczenia litem. Pacjenci z prawidłową czynnością tarczycy w tym czasie powinni być poddawani ponownej ocenie co sześć do 12 miesięcy przez kilka lat. Jeśli czynność tarczycy jest nieprawidłowa w początkowej fazie oceny, lit może być nadal podawany w razie potrzeby, ale należy leczyć dysfunkcję tarczycy.
Oznacza to, że jeśli pacjentowi przepisano lit, przed rozpoczęciem leczenia litem należy upewnić się, że przeprowadzono dokładne badanie kliniczne tarczycy , a także badania krwi w celu oznaczenia stężenia TSH i przeciwciał przeciwtarczycowych . Niektórzy eksperci zalecają również ocenę tarczycy w sześć tygodni po rozpoczęciu leczenia litem. Tak długo jak przyjmujesz lit, lekarz powinien ponownie ocenić czynność tarczycy, w tym kompleksowe badania krwi i ocenę kliniczną, co sześć do 12 miesięcy lub wcześniej, jeśli zaczniesz wykazywać objawy, które sugerują, że masz dysfunkcję tarczycy.
Niedoczynność tarczycy wywoływana litem może zwykle zostać odwrócona, jeśli przestaniesz brać lit. Jeśli podczas leczenia litem rozwinie się problem tarczycy, eksperci nie zalecają zaprzestania leczenia litem. Zamiast tego, kluczem jest współpraca z lekarzem, aby zapewnić skuteczne leczenie Twojej choroby tarczycy . Twój lekarz będzie musiał monitorować tarczycę i reakcję na leczenie tarczycy, aby upewnić się, że jesteś w pełni wyleczony i okresowo oceniać, czy kontynuowanie leczenia litem jest najlepszą opcją dla twojego zdrowia.
Źródło:
> Goldberg, Joseph, MD. "Leczenie niedoczynności tarczycy u pacjentów z profilaktyką litową w zaburzeniach dwubiegunowych." Medscape. 31 października 2008. Online: http://www.medscape.com/viewarticle/581200
> Surks, Martin. "Lit i tarczycy". Aktualny. Dostęp do: marzec 2009.